Badania na swoistością odczynu immunofluorescencji (FTA) oraz jego modyfikacji absorpcyjnej (FTA-ABS)

Niewątpliwą zaletą odczynu immunofluorescencji jest jego wybitna czułość w bardzo wczesnym okresie zakażenia, w którym wszystkie inne odczyny kiłowe są jeszcze ujemne. Początkowo niektórzy autorzy uważali, że w kile późnej odczyn immunofluorescencji jest nieco mniej czuły, niż odczyn Nelsona. Pogląd ten nie został jednak potwierdzony przeprowadzonymi w ostatnich latach badaniami nad odczynem immunofluorescencji (FTA) i jego modyfikacją absorpcyjną (FTA-ABS). Modyfikacja absorpcyjna odczynu immunofluorescencji (FTA-ABS), wykonywana metodą jakościową, przewyższa czułość odczynu immunofluorescencji, wykonywanego według metodyki oryginalnej (FTA). W FTA-ABS używa się surowicy badanej w rozcieńczeniu 10—40 razy niższym niż w metodyce oryginalnej FTA, Szereg nowszych prac, a w szczególności prace Tuffanellego i wsp., Knoxa i wsp., Smitha i wsp., Beama i wsp. , Bradfordta i wsp. oraz innych autorów dowodzą, że odczyn FTA-ABS wykonywany metodą jakościową jest w chwili obecnej najczulszą ze znanych metod serodiagnostyki kiły. Czułość odczynu FTA-ABS jest wyższa, niż czułość odczynu Nelsona. Badania Smitha i wsp. pozwoliły na stwierdzenie, że w badaniach surowic problemowych, pochodzących od osób podejrzanych o kiłę późną, ujemny wynik odczynu Nelsona nie wyklucza zakażenia krętkowego i nie zawsze jest dowodem biologicznie mylnego charakteru dodatnich odczynów klasycznych lub krętkowych. Smith wprowadził pojęcie „nieswoiście ujemnego” wyniku odczynu Nelsona (false negative TPI), podkreślając w ten sposób, że przyczyną różnic między wynikami odczynu Nelsona a wynikami innych odczynów serologicznych może być nie tylko jego bezwzględna swoistość, ale także mniejsza czułość w okresie wygasania zakażenia krętkowego. W niektórych przypadkach kiły późnej z ujemnym wynikiem odczynu Nelsona dodatni wynik odczynu FTA-ABS pozwala, obok danych klinicznych i anamnestycznych, na rozpoznanie kiły. Smith i wsp. swoje wnioski opierali na ocenie wszechstronnego badania klinicznego niektórych przypadków uszkodzenia układu nerwowego i narządu wzroku o etiologii kiłowej. Spostrzeżenia Smitha i wsp. zdają się dotyczyć nieznacznych zmian klinicznych utrzymujących się u osób, u których zakażenie krętkowe biologicznie wygasło. Również Tuffanelli stwierdził dodatni wynik odczynu Nelsona w 905%, a dodani wynik FTA-ABS w 100% surowic „problemowych”, pochodzących od osób, u których udało się potwierdzić rozpoznanie kiły. Przypadki Tuffanellego są wyselekcjonowane i dotyczą głównie chorych badanych w okresie biologicznego wygasania zakażenia krętkowego. Wupper i wsp.stwierdzili dodatni odczyn Nelsona u 89%, a dodatni odczyn FTA-ABS u 100% leczonych i nie leczonych chorych, z których większość przeszła zakażenie krętkowe przed kilkudziesięciu laty.Przedstawione badania dowodzą, że przyjmując zgodnie z pracami Kiraly’ego i wsp., Manikowskiej-Lesińskiej i wsp., Fribourg-Blanca i Niela pogląd, iż swoistość FTA-ABS ustępuje nieznacznie swoistości odczynu Nelsona, należy uznać, że FTA-ABS dzięki swojej wybitnej czułości stanowi niezwykle cenną metodę weryfikacji serologicznego rozpoznania kiły późnej. Badanie surowic problemowych nie tylko za pomocą odczynu Nelsona, ale również metody FTA-ABS pozwala na bardziej wszechstronną ocenę diagnostyczną surowic problemowych i na znaczne zwiększenie prawdopodobieństwa prawidłowego rozstrzygnięcia w przypadkach nastręczających szczególne trudności rozpoznawcze.