Interpretacja odczynów serologicznych w kile układu nerwowego

Poglądy dawniejszego piśmiennictwa na wartość diagnostyczną klasycznych odczynów kiłowych w kile układu nerwowego wykazują znaczne różnice. W materiale Des Brisaya odsetek dodatnich wyników klasycznych odczynów kiłowych wynosi 41,2%, a w materiale Wedrowa 80—85%. Według danych Stockesa i wsp. dodatni wynik odczynu Kolmera stwierdza u 98— 100% chorych na porażenie postępujące, u 70—85% chorych na wiąd rdzenia i u 85—100% chorych na kiłę bezobjawową wczesną. Towpik, badając 173 chorych na różne postacie kiły układu nerwowego, stwierdził u 15% dodatnie odczyny klasyczne. Przedstawione różnice wyników spowodowane są zarówno odmienną techniką serologiczną, jak i różnymi kryteriami doboru materiału. We współczesnym piśmiennictwie stosunkowo rzadko stwierdza się ujemne wyniki odczynów kardiolpinowych w przypadkach czynnej kiły układu nerwowego. Stwierdza się je natomiast znacznie częściej w przypadkach, w których zmiany czynne ustąpiły samoistnie lub pod wpływem leczenia, pozostawiając nieodwracalne objawy kliniczne uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Lesiński i wsp., a także Bauer i wsp. spostrzegali również ujemne wyniki badania serologicznego u chorych we wczesnym okresie bezobjawowej kiły układu nerwowego. Odczyn Nelsona zwiększył znacznie możliwość diagnostyki serologicznej kiły układu nerwowego. Z reguły immobilizyny są obecne nie tylko w surowicy chorych z czynną kiłą układu nerwowego, ale również w przypadkach wygasającego procesu swoistego, w których odczyny klasyczne sa ujemne zarówno w surowicy, jak i w płynie mózgowo-rdzeniowym. Negatywizacja odczynu Nelsona u chorych na kiłę układu nerwowego należy do rzadkości i dotyczy wyłącznie przypadków, w których pod wpływem leczenia swoistego lub samoistnie nastąpiło całkowite wygaśnięcie procesu swoistego. Przypadki podobne zostały opisane m. in. przez Boduin i wsp., Ehrmann, Crapsa, Delacretaza i Frenka. Bardzo interesującą ocenę czułości odczynów Nelsona w przypadkach kiły układu nerwowego podał Craps. Autor ten zbadał 100 intensywnie leczonych chorych na kiłę układu nerwowego. W tej grupie odczyn wiązania dopełniacza z antygenem Bordet-Ruelensa był ujemny u 85% badanych, odczyn Kolmera z kardiolipiną — u 51%, odczyny kłaczkujące z antygenem kardiolipino-wym — u 38%, a odczyn Nelsona — jedynie u 13%. Craps podkreśla, że negatywizacja odczynu Nelsona następuje znacznie później, niż wystąpienie przeciwciał wassermainnowskich, co świadczy o całkowitym wygaśnięciu procesu swoistego.